Drinkgedrag van melkkoeien

Water speelt een belangrijke rol in de melkproductie, beheersing van lichaamstemperatuur en een groot aantal functies in het lichaam van melkvee. Voer- en portiebeheer worden vaak tot in detail beheerd; inname, beschikbaarheid en kwaliteit van water daarentegen worden vaak verwaarloosd. Door water te drinken, voorzien koeien zich in 80 tot 90% van de dagelijkse waterbehoefte; koeien consumeren voor elke geproduceerde kilo melk 4 à 4,5 liter water. In het algemeen drinken koeien alleen korte tijden (7 tot 12 maal daags); ze drinken dan 10 à 20 liter water. Koeien drinken vooral graag na het melken en eten. Dat gedrag is in de kudde duidelijk terug te zien, want na een bezoek aan de robot gaan de koeien drinken.

Management, Koegezondheid

Beschikbaarheid en kwaliteit van water

Als we kijken naar de beschikbaarheid van water, dienen per koppel minstens twee waterpunten aanwezig te zijn. Op die manier krijgen dominante koeien niet de kans om beslag te leggen op één waterpunt. Om 10 tot 15% van een groep gelijktijdig te kunnen laten drinken, dient bij gebruik van open watertanks per 20 koeien een goed toegankelijke drinkbak met een omtrek van minimaal 1,20 m beschikbaar te zijn. De optimale hoogte van de drinkbak is 60 tot 70 cm en de waterdiepte dient minimaal 7 cm te zijn, zodat de koeien met hun snuit in het water komen.

Een goede waterkwaliteit is essentieel voor voldoende waterinname. De kwaliteit van het water dient dan ook regelmatig te worden gecontroleerd. Vooral tijdens warmere dagen moeten de waterbakken dagelijks worden schoongemaakt om de groei van bacteriën te voorkomen. Vaak worden er afscheidingen (hoogte meer dan 
1 m) geplaatst rondom drinkplaatsen of waterbakken om te voorkomen dat koeien daarin mesten. Dergelijke ingrepen belemmeren de koeien echter om voldoende water in te nemen. De enige manier om mest in de waterbakken te voorkomen is door te zorgen voor voldoende ruimte rondom de waterbak. Doorgangen bij open waterbakken moeten minstens 4 m breed zijn, zodat de andere koeien gemakkelijk langs de drinkende dieren kunnen lopen.

Onvoldoende aanvoer van water of een slechte waterkwaliteit resulteert in productieverlies, een verminderde algehele weerstand en soms in ziekte. Voor een optimale waterinname dient de temperatuur van het water tussen 10 en 20ºC te liggen. Door gebruik van een voorkoeler om de melk te laten koelen kan het drinkwater voor de koeien tijdens koudere winterdagen worden verwarmd.


Hittestress en waterinname

Vooral tijdens hete zomerdagen, als de koeien last hebben van hittestress, kan de waterconsumptie bij koeien drastisch toenemen met een factor 1,2 tot 2. Een koe met een productie van 50 kg kan wel 250 tot 300 liter drinken als de temperatuur stijgt tot 27ºC. Bij stijgende temperaturen zijn extra waterpunten nodig, zodat de koeien voldoende kunnen drinken.

Top