tekst & foto’s: Rijk van Vulpen
Een paar jaar geleden bezochten we tijdens een Lidl opendag al eens het biologisch melkveebedrijf van familie Groot Koerkamp aan de Ellerweg te Biddinghuizen. Recent nogmaals, maar nu met de focus op de Lely Astronaut A2 melkrobots die vorig jaar door Lely Center Bunschoten werden omgewisseld voor de nieuwste Lely Astronaut A5 melkrobots.
Wilfried (52) zwaait de scepter op het melkveebedrijf, ook al is hij veel onderweg voor diverse ‘windplannen’. Zijn eega Margitte (50) is in Zeewolde als onderwijzeres actief. Hun oudste twee kinderen, Lieke (20) en Cas (19), hebben niet zo veel met koeien. Het is de verwachting dat er bij de jongste twee, Pim (15) en Jur (12), wel een potentiële opvolger zit. Dat zou dan de derde generatie Groot Koerkamp worden op deze stek. Wilfrieds vader komt van origine uit Schalkhaar. Deze begon in Flevoland in het ‘pionierstijdperk’ als landbouwkundig opzichter. In 1965 kreeg hij de kans in te schrijven op een gemengd bedrijf en dat leverde hem deze locatie op met toen nog 33 hectare pachtgrond. In de Hollandse stal konden destijds 30 koeien gehouden worden. Precies drie decennia later kon Wilfried het bedrijf van zijn ouders overnemen. Met wat verschillende intervallen ertussen, heeft hij de grond in eigendom gekregen en heeft wat aanpalende percelen of delen daarvan kunnen bijkopen. In totaal behoort inmiddels ruim 90 hectare tot het bedrijf, waarvan nu nog 30 hectare pacht is, de rest is eigendom.
In 2006 werd in de toenmalige ligboxenstal die plaats bood aan 60 melkkoeien, al begonnen met een Lely Astronaut A2 melkrobot. 2011 Staat te boek als het jaar waarin het bedrijf overschakelde van gangbaar naar biologisch. “We zijn samen met de akkerbouwers Bastiaansen van de Bremerbergweg en achterbuurman De Winter biologisch gaan samenwerken door de bouwplannen te optimaliseren. Gevoelsmatig produceer ik liever melk voor een biologische vraagmarkt, dan voor een gangbare bulkmarkt. Buurmans grond kwam in 2010 te koop en financieren als biologische melkveehouder was makkelijker dan als gangbaar melkveehouder verder te gaan. De overstap en het vertrek bij RFC heeft het voor mij wel vergemakkelijkt. Met de biologische melk konden we bij de Coöperatieve Zuivelfabriek
Rouveen terecht, wat een goede fabriek is voor wat betreft de verwerking tot kaas en qua prijs. Zo vielen alle puzzelstukjes voor ons op hun plaats”, vertelt Wilfried. Grasklaver, zomertarwe als GPS en luzerne staan ten dienste aan het gezamenlijke bouwplan.
Twee jaar later werd de huidige stal gebouwd met plaats voor 120 tot 140 koeien. Dit is een ‘vrije keuze’ stal, wat wil zeggen, dat er een gedeelte potstal is en een deel ligboxen. In 2012 was er zicht op dat het quotum zou gaan eindigen en dat er mogelijk wat groeiruimte
zou ontstaan. De combinatie van een versleten mestopslag, de mogelijkheid voor IDS subsidie op de stal en het functioneel gebruik van organische stromest als biologisch melkveehouder, stimuleerden om deze stal te bouwen.
De eerste Astronaut A2 melkrobot was in 2006 een tweedehandse en deze kreeg in de nieuwbouw ‘gezelschap’ van twee collega A2’s. Vorig jaar heeft Lely Center Bunschoten deze vervangen door twee nieuwe Astronaut A5 melkrobots. Gemiddeld zijn er momenteel 110 koeien aan de melk. “Recent heb ik naast ons eigen jongvee, nog wat jongvee bijgekocht. De overheid stelt ons geregeld voor verrassingen en zo voorkomen we in ieder geval, dat we niet benutte ruimte ineens kwijtraken.” “Ik was eigenlijk niet van plan om de A2’s te vervangen. Ik zei altijd: ‘Zolang ik met de A2’s kan melken en voeren, waarom zou ik dan A5’s kopen?’. Maar bij biologisch is uiergezondheid nog belangrijker, omdat je qua antibioticagebruik heel beperkt bent. Omdat we wat last hadden van sluimerende mastitis en sommige verse vaarzen door kruisbesmetting daar ook last van kregen, heeft me dat aan het denken gezet en uiteindelijk doen besluiten om op A5’s over te schakelen. Bij A5’s wordt van alle koeien (dynamisch 1x 3 plus de hoge) iedere dag het celgetal gemeten, waardoor je informatie altijd up to date is. Omdat bij sluimerende mastitis het celgetal van dag tot dag sterk kan fluctueren, kan zo’n koe bij alleen maandelijks melkmonsteren zomaar een paar maanden onder de radar blijven. Daardoor kregen we in de oude situatie soms moeite om binnen de norm te blijven.”
Inmiddels is Kristof van Bouwel van Lely Center Bunschoten bij het gesprek aangeschoven. Hij zorgt sinds anderhalf jaar voor FMS (Farm Management Support) en is T4C specialist. Hij vult aan: “Alles staat of valt met de weerstand van de koe. Het celgetal kan binnen een week sterk wisselen. Op het ene moment kan dat 100.000 zijn, maar een paar dagen later kan dit zomaar twee miljoen zijn, terwijl er aan de buitenkant niks bijzonders te zien is. Met de A5’s voorkom je dat je de ontdekking van mastitis doorsleept naar een volgende melkcontrole.”
“Het dagelijks meten van het celgetal, heeft me de ogen geopend. Als het allemaal goed gaat, dan maak je je nergens druk om. Maar nu met de A5’s kan ik veel adequater handelen. Tevens hebben we door het hitte reinigen van de melkbekers na elke melking, veel minder last van kruisbesmetting en als extra bescherming ben ik Lelyspray gaan gebruiken als nabehandeling”, vertelt Wilfried.
Boeren die Lely melkrobots gebruiken, kunnen sinds zes jaar gebruik maken van de diensten van een bedrijfsbegeleider. “Zodra we een robot installeren, kan een boer standaard gebruikmaken van onze kennis. Wij kunnen helpen om alles uit het managementsysteem te halen. Tijdens het melken van één koe, wordt er op 150 punten data verzameld. Voor een boer is het vaak lastig om deze data optimaal te benutten. Wij zijn er voor om aan de hand van hiervan aanbevelingen te doen. Alle data zijn voor de eigenaar van de robot inzichtelijk, maar in de praktijk kan het soms veel tijd kosten deze goed te interpreteren. Wat een boer een dag kost, kunnen wij met onze ervaring heel snel duiden. Als er heel veel informatie beschikbaar is, dan is het ook mooi als die optimaal benut kan worden. Zo ook op het bedrijf van Groot Koerkamp waar celgetal een probleem was en door specifieke celgetalrapporten te maken weet Wilfried precies welke koeien de notoire zijn en een hoog aandeel in de tank hebben. Daarop selecteren heeft zeker bijgedragen aan het beheersbaar maken van het celgetalprobleem. “Wij staan overigens ook ten dienste van boeren die al langer dan zes jaar een robot hebben en nog niet eerder van onze diensten gebruikmaakten. In principe hoort dit gewoon bij het totaalpakket. Alleen als we heel specifieke zaken uit moeten zoeken, die veel tijd kosten, dan kan het voor komen, dat er kosten in rekening gebracht worden”, vertelt Kristof. Wilfried beaamt het nut van de begeleider. “Het is essentieel om de data ook te benutten. Het bevalt mij heel best. Veel zaken ben ik nu veel eerder bij en ben blij met de begeleiding op dit gebied. En ik moet eerlijk zeggen, dat ik mezelf ook vaak te weinig tijd gun om dit zelf helemaal uit te zoeken.”
Begeleiding is tevens van belang om de capaciteit van de robot zo optimaal mogelijk te benutten. “Een belangrijke vraag is wat de boer wil en waar hij naartoe wil. Ik kan vrij makkelijk zien waar winst te halen is. Het gaat er soms om juist die laatste procenten van de robot te benutten. Als ik bij boeren kom die al langer met de robot melken en ik kijk in het systeem, dan blijkt nogal eens dat de robot nog ingesteld staat, zoals deze jaren geleden geplaatst is. “De robots zijn sinds de opstart vaak wat voller komen te zitten, de productie is toegenomen of de veehouder is ondertussen gaan weiden. Allemaal zaken die invloed hebben op de instellingen van de robot. Ook het bijplaatsen van een krachtvoerbox of een andere manier van voeren vraagt aanpassingen in de instellingen. Verder is er bijvoorbeeld tijdswinst te halen bij koeien die al uit zijn, maar nog in de robot blijven om hun rantsoen op te eten. Je kan een oudmelkse koe ook minder in de robot voeren en bijvoorbeeld meer in de krachtvoerbox of aan het voerhek. Dat is heel makkelijk aan de data van de robot te koppelen. Ook kan je van zo’n koe de frequentie makkelijk wat omlaag zetten, wat ook beter is in de aanloop naar droogstand. Zulke koeien hebben soms ook teveel restvoer, omdat ze uit zichzelf al minder vaak naar de robot komen en dus minder kans hebben hun rantsoen op te eten. Als begeleiders kijken we breder dan alleen de melkrobot. Sommige klanten hebben geen idee hoe we de robot in kunnen stellen om het gebruik hiervan te optimaliseren. En daar voor zijn wij dan om hen daarmee op weg te helpen”, vertelt Kristof.
Een nieuwe generatie robots vraagt ook om een nieuwe generatie managementsoftware. Het wat verouderde T4C programma is inmiddels opgevolgd door het nieuwe Horizon. Het is de planning dat tegen de zomer iedereen hiervan gebruik kan maken. Robotklanten
die gebruikmaken van de Vector voerrobot zijn eind februari al op dit gekoppelde systeem overgeschakeld.
Wilfried kijkt tevreden terug op zijn switch van de A2 naar de A5 robots. De gezondheid van de koeien is verbeterd en ondanks dat hij van drie naar twee robots gegaan is, verloopt het melken zonder filevorming. In de zomer worden de koeien geweid. Eerder konden ze alleen via de robot naar het weiland. Maar omdat sommige koeien door de frequentie van het bezoek aan de robot, dan soms vrij lang moesten wachten voordat ze naar buiten konden, is er in de nieuwe situatie een bypass gemaakt, waardoor ze ook buiten de robots om naar het weiland kunnen. “In de stalperiode komen de koeien tot drie keer per dag in de robot. In het weideseizoen ligt dit enkele tienden lager. Momenteel zitten ze op een gemiddelde gift van 27 liter per dag met 4,14% vet en 3,50% eiwit”, laat Wilfried desgevraagd weten.
Naast het gras in de zomermaanden, krijgen de koeien kant en klare mengkuil voorgezet. Deze mengkuil wordt twee maal per jaar opnieuw als gemengd rantsoen ingekuild. Zo’n twee keer per week worden blokken hiervan in de voergangen gezet. Middels een hydraulisch verplaatsbaar voerhek, kunnen de koeien de blokken zelf wegvreten. Dit past samen met de nieuwe generatie melkrobots
goed binnen het streven van Wilfried om met zo min mogelijk externe arbeid de koeien zo optimaal mogelijk te verzorgen. En zo blijft
er ook voldoende tijd over voor zijn ‘neventak’, de windenergie. Zo gaat het de koeien én de boer voor de wind…!
tekst & foto’s: Rijk van Vulpen
Op donderdag 07 april 2022 gooit melkveebedrijf Groot Koerkamp de staldeuren open. Stel uw vragen over de overstap naar A5 melkrobots aan de specialisten van Lely Center Bunschoten, of spreek Wilfried over zijn management en de transitie van gangbaar naar biologisch.
Donderdag 07 april 2022 10:00 tot 16:00 uur Ellerweg 24 8256 RT, Biddinghuizen
'Soms moet je een duwtje in de juiste richting krijgen.'‘Jan Lagerweij uit Barneveld (GE) runt samen met zijn vrouw en zoon een melkveebedrijf met 130 koeien. Sinds 2014 staan hier 2 Astronaut A4 melkrobots, maar lopen al lange tijd tegen het probleem van de capaciteit aan. De bedrijfsbegeleiding die hij daarna kreeg, zorgde voor minder restvoer van de brok en meer vrije tijd op de robot.’
Lees het hele verhaal >
De natuurlijke manier van melken
Verhoogde melkproductie en altijd en overal inzicht: dat kan met automatisch melken. Het melksysteem verzamelt per koe gegevens over melkproductie en koegezondheid. Zo signaleer je tijdig veranderingen en geef je je aandacht aan de koeien die dat echt nodig hebben.
Gebruikte Lely machines
Klaar om uw boerderij te optimaliseren met innovatieve oplossingen voor de melkveehouderij? Op zoek naar hoogwaardige automatiseringsapparatuur tegen een geweldige prijs? Onze gebruikte machines bieden de operationele efficiëntie die u nodig hebt, tegen prijzen die haalbaar zijn voor uw bedrijf.
Altijd verzekerd van kwaliteitsmelk
Hoogwaardige melk in de tank is waar het om draait op elk melkveebedrijf. Wie kiest voor automatisch melken met de Lely Astronaut is daarvan verzekerd. De reiniging en behandeling van de uier, de melkkwaliteitscontrole, het melktransport, de koeling en het robotreinigingssyteem: alles is erop gericht de melkkwaliteit te garanderen
Lely Center Bunschoten
Lely Center Bunschoten is de melk- en voerexpert in de regio Zuid Holland, Utrecht, Gelderland en de Flevopolder. Excellente service is onmisbaar voor ieder melkveebedrijf. De service verlenen wij graag met onze lokale medewerkers. We staan voor je klaar met aankoop- en managementadvies voor optimalisatie na aanschaf en implementatie van stalapparatuur. En daarnaast verlenen we 24 uur per dag, 7 dagen per week technische service als dat nodig is.
Contact
Lely Center Bunschoten
Amersfoortseweg 36, 3751 LK Bunschoten
Telefoon +31(0)33 299 6260
E-mailadres info@bun.lelycenter.com
Iedere veehouder wereldwijd neemt dagelijks beslissingen voor zijn bedrijf. Keuzes die passen bij zichzelf en de bedrijfsdoelen. Dat hoeft hij niet alleen te doen. Samen met adviseurs kiest hij voor de juiste oplossingen en stuurt hij zijn bedrijf in de gewenste richting.
Meer en meer veehouders kiezen voor Lely als partner voor de lange termijn, omdat onze services en producten goed aansluiten om elke dag weer een stap naar het gewenste resultaat te maken. We zijn dichtbij, met de juiste en kundige mensen die goed zijn opgeleid.
