Boer&ZO december 2022 – Beeld en tekst door Rijk van Vulpen.
In 1985 verhuisde Jan Piet Vijzelaar (63) met zijn ouders vanuit Noord-Holland naar de Winkelweg in de Zuidlob van Zeewolde. Samen met Tiny (64) runde hij daar later het bedrijf. Inmiddels zijn ze naar het dorp verhuisd en nemen oudste dochter Rosanne Vijzelaar (35) en wederhelft Olaf de Boer (39) de honneurs waar. Mogelijke opvolging kan komen van hun jonge zoons Gijs (6) en Wout (4), maar dat is voorlopig nog afwachten.
Beide generaties zijn prettige vertellers. Jan Piet verhaalt als eerste over de voorgeschiedenis. “Mijn vader groeide op in West-Friesland. Als klein kind logeerde hij regelmatig bij familie in de Wieringermeer.
Van jongs af aan stelde hij zich ten doel om in de Wieringermeer te gaan boeren. Uiteindelijk kwam hij samen met een broer aan de rand van deze streek terecht op een boerderij op het voormalig eiland Wieringen. Daarmee is dan ook meteen het naambord verklaard dat prominent aan de inrit te zien is. “Door ruilverkaveling ontstond er minder ruimte voor een aantal bedrijven. In eerste instantie wilde mijn vader naar de NOP en toen de NOP vol raakte naar Oostelijk Flevoland. Daar kon toen een aantal keren vrij voor ingeschreven worden.
Uiteindelijk lukte het hier in Zuidelijk Flevoland aan een bedrijf te komen. Hij was 52 toen hij naar Flevoland kwam en ik ben toen meegekomen als beoogde opvolger. Mijn oom is niet meegegaan. Hij stopte, omdat hij geen opvolger had.
Het jaar dat we naar de polder zijn gekomen, zijn Tiny en ik ook getrouwd. In de beginjaren woonden we allemaal in dit huis”, vertelt Jan Piet, doelend op de bedrijfswoning aan de Winkelweg. “Het is zo gebouwd, zodat het in tweeën bewoond kan worden”, verduidelijkt hij. Na acht jaar verhuisden zijn ouders naar het dorp en zijn Jan Piet en Tiny samen in maatschap doorgegaan. “Lang zag het er naar uit dat geen van onze drie dochters ons wilde opvolgen. Maar toen Rosanne een jaar of 17 was, begon voor ons het tij te keren. Dan kijk je met een heel andere blik naar het bedrijf.
Eerst leek het erop dat we geleidelijk af zouden moeten gaan bouwen, maar toen kwam er weer zicht op voortzetting. Vooruitwerken is een stuk leuker dan afbouwen”, stelt hij.
“Tot 2006 molken we in een traditionele melkstal. We hadden de lol wat van het melken af. Daarom hebben we toen een melkrobot gekocht. De bedoeling was om weer meer arbeidsvreugde uit het werk te halen en flexibeler te zijn qua tijden. We hebben nogal wat familie en vrienden ver uit de buurt wonen en dan zijn vaste melktijden vaak wat onpraktisch. Maar de eerste robot beviel niet zo en toen hebben we overwogen om weer naar een melkstal terug te gaan. Alleen zou daarmee het eerdere probleem niet opgelost zijn.
Voor 70 koeien was de capaciteit van die robot ook eigenlijk te beperkt. We kwamen met Lely aan de praat en hebben er toen voor gekozen om twee van hun Astronaut A3 melkrobots te laten plaatsen”, verklaart Tiny de overgang van putmelken naar robotmelken. Bij de eerste robot van een ‘ander merk’ was er sprake van gedwongen koeverkeer. Bij de Lely robots is gekozen voor vrij koeverkeer.
In de eerste situatie moesten de koeien haast een survivalparcours afleggen om bij de robot te komen, wat wel vaker het geval is als er in een bestaande stal omgeschakeld wordt naar robotmelken. “In het begin met de twee A3’s waren we wel wat huiverig”, zegt Jan Piet. “Maar door de twee robots was het probleem van overbezetting opgelost en het vrije koeverkeer liep meteen 100% beter.”
“We konden in die tijd aan twee A3 robots komen van nog geen jaar oud. Die kwamen van een boer die twee robots van het toen nieuwste model kreeg als proefopstelling. Dat scheelde voor ons nogal wat in de prijs.” Gemiddeld komen de koeien driemaal daags door de robot. Jaarlijks leveren ze daar rond de 10.500 liter per ‘persoon’ af met 4,30% vet en 3,65% eiwit. De veestapel bestaat uit zwartbonte Holstein koeien. Er is echter één vreemde eend in de bijt. In de koppel loopt één Jersey met een heel lang halsbandnummer. Navraag leert dat Rosanne en Olaf die hebben gekregen als huwelijkscadeau en dat het halsbandnummer de trouwdatum is. Niet alleen het huwelijk, maar ook de geschonken koe blijkt duurzaam!
Weer even terug in de tijd. In 2005 was het voor Rosanne wel duidelijk dat ze ‘iets met dieren’ wilde gaan doen. “In eerste instantie dacht ik aan kleine huisdieren, maar geleidelijk werd het voor mezelf steeds duidelijker dat het toch landbouwhuisdieren moesten worden. Aan de HAS koos ik bij opdrachten toen ook al steeds voor onderwerpen over melkveehouderij.
In dezelfde periode ben ik hier thuis ook begonnen met pensionstalling voor paarden. Mijn zus en ik reden allebei, nu alleen ik nog. We hebben een doe het zelf stal, waarbij de klanten zelf de verzorging regelen. Dat is een mooie bijverdienste en op die manier kunnen we onze hobby bekostigen”, vertelt Rosanne over haar keuze om opvolger te worden en haar nevenactiviteit. Wederhelft Olaf komt van een melkveebedrijf uit Groningen dat ligt tussen Leek en Marum. Zijn broer heeft dat bedrijf overgenomen. In 2009 leerden Olaf en Rosanne elkaar kennen. “Na de HAS ben ik een tijdje in het buitenland geweest. Terug in Nederland werd ik gedetacheerd bij een bank in Lelystad.
Een collega van me is een vriendin van Rosanne en via haar hebben we elkaar leren kennen”, blikt Olaf terug op hun eerste kennismaking. “Op een gegeven moment was ik wel klaar bij de bank. Ik heb daarna acht jaar voor Agro Jobs gewerkt als consultant. In 2019 heb ik de overstap gemaakt naar Nomilk2day. Eerst heb ik een jaar voor hen in loondienst gewerkt en ben sinds twee jaar als zelfstandige onder hun vlag aan de slag. Ik werk hiervoor veel vanuit huis en zoek dan voor agrobedrijven medewerkers in het hogere segment. Denk hierbij aan boekhouders of accountants. Lely Center Bunschoten heb ik ook aan een paar mensen mogen helpen. Verder is een voordeel van uit huis werken, dat ik meer op de boerderij kan doen. ’s Morgens en s avonds maak ik een ronde door de stal en begeleid het afkalven. Verder hou ik me met de fokkerij bezig. Rosanne richt zich meer op storingen, het koemanagement en de verdere gang van zaken. Kuilbulten opengooien mag ik ook graag doen. Dat zorgt voor een stukje fysieke activiteit”, stelt Olaf.
Momenteel wordt de maatschap die bestaat uit Jan Piet, Tiny en Rosanne aangepast. Vanaf 1 januari is het de bedoeling dat beide ouders uit de maatschap gaan en Olaf daar bij in komt. Jan Piet blijft overigens wel ’s morgens en ’s middags op het bedrijf meewerken. Tiny heeft al wel een stapje teruggedaan. “Van 2012 tot vorig jaar heb ik hier buiten schoolse opvang van kinderen gedaan. Dat zorgde voor een stukje contact met mensen uit het dorp. De burger staat steeds verder van de landbouw af, maar met dergelijke initiatieven kunnen we hen er toch wat bij betrekken.
Voor ons is de sociale kant van een boerderij ook belangrijk”, vertelt Tiny. Momenteel past ze nog wel regelmatig op de kinderen van Rosanne en Olaf. De maatschappelijke betrokkenheid blijkt ook uit het feit dat het achterste deel van de woning sinds ruim een half jaar bewoond wordt door een gevluchte Oekraïense vrouw met haar dochter. Voordat de eigen kinderen er waren deden ze al pleegzorg. Toen de tulpenroute langs hun bedrijf liep, hebben ze het bedrijf ook opengesteld voor bezichtiging. “Als iedereen naar mogelijkheden zo iets doet, dan kunnen we als sector met elkaar een grotere impact hebben op de samenleving”, zegt Rosanne.
Het bedrijf beslaat zo’n 46 hectare. Veel van het landwerk doen ze zelf, waarbij ze elkaar regelmatig aflossen, zodat niemand een hele dag op de trekker hoeft te zitten. Met de buren wordt jaarlijks een perceel geruild voor de vruchtwisseling. Zo fleurt een deel van hun grond jaarlijks kleurrijk op vanwege de tulpenbollen en staan er ook uien op hun grond. “Grasmaaien, schudden en harken doen we zelf. De buurman maakt de grond waar de maïs komt voor ons zaaiklaar. Voor collega’s in de buurt doe ik ook af en toe nog wat loonwerk”, vertelt Jan Piet. Tevens is het voeren van de koeien zijn ‘taak’ en zorgt hij voor alles rondom de mestscheider. De gescheiden mest is uiteraard bedoeld voor de ligboxen die daarmee gevuld worden.
De stal dateert nog van voor de tijd dat hoog gebouwd ging worden voor meer lucht in de stal. Dat mocht hun pret blijkbaar niet drukken, want hun stal is aan beide kanten van de zijwanden ontdaan, waardoor de ligboxen nu de buitenkant vormen. Daardoor hebben de koeien meer uitzicht en frisse lucht maar vooral meer kopruimte bij het opstaan. “Tien dagen per jaar balen we van de open zijkanten als het inregent of sneeuwt. De rest van het jaar zijn we er heel blij mee”, vertelt Jan Piet. Voor Rosanne en Olaf is de flexibiliteit met de robots van toegevoegde waarde voor hun gezinsleven. Hierdoor hoeven ze niet steeds in de stal te zijn als de kinderen thuis zijn. Voor de toekomst hopen ze te kunnen blijven doen wat ze nu doen en in de breedte mogelijk nog wat toe te voegen. “We hopen met goed 100 koeien en twee robots te kunnen blijven melken. Wat betreft de politieke ontwikkelingen, hoop ik dat het in onze regio een beetje mee zal vallen. Maar we maken er ons niet te druk om, dat helpt immers niet en daar heb je anders zelf alleen last van.
Voor de koeien proberen we alles zoveel mogelijk te optimaliseren. We houden er van als ze het goed naar hun zin hebben. Verder kijken we wel naar mogelijkheden ter verbreding buiten de deur. Meer van hetzelfde voegt voor ons niks toe. We willen ook wel eens van het erf af”, stelt Rosanne. “Door verbreding kunnen we flexibiliteit behouden en missen we de boot niet. Als het één soms wat minder gaat, dan kan je dat met het ander compenseren”, vult Olaf aan.
Ook meegaand met de tijd, is dat de koeien sinds een aantal jaren weer geweid worden. Zowel voor het gerief van de koeien als ook om aan de maatschappelijke wens tegemoet te komen!
''Als ik het verschil zie zou ik het 100% aanbevelen''
Familie Spithoven - t'Goy
''Als ik vandaag opnieuw zou kiezen hoef ik er echt niet over te twijfelen''
Familie De Wit, Werkhoven
''Dat het vanzelf gaat, is waar je melkrobots voor neemt’’
Mts. Kastelein, Driebruggen
