Maatschap Visser schakelde afgelopen jaar over op robotmelken

Maart 2024 – Reportage melkveebedrijf Visser, Zeewolde. Tekst en beeld door: Rijk van Vulpen, Boer&ZO.

Afgelopen zomer stopte maatschap Visser aan het doodlopende stuk van de Schollevaarweg te Zeewolde, met melken in hun twee keer 12 rapid-exit melkstal. Twee Lely Astronaut A5 melkrobots vervingen deze eerst op een tijdelijke opstelling en na verbouwing op 13 december op hun definitieve plaats. 

Dochter Elise (20) werkt nu nog met haar ouders Rimmer en Maie in maatschap. Komende zomer gaat ze met haar vriend Ben van Bentum (22) uit Ermelo trouwen en op het bedrijf wonen, waarna haar ouders naar het dorp zullen verhuizen. Op deze plaats een kennismaking met het jonge stel dat over een aantal jaren de regie volledig gaat overnemen.

Het pachtbedrijf omvat 45 hectare grond en de 42 jaar geleden gebouwde stal biedt ruimte aan maximaal 120 melkkoeien. De jongelui hebben het huis inmiddels van Elise’s ouders overgenomen. Elise licht desgevraagd de geschiedenis van het bedrijf kort toe. “Het is 42 jaar geleden dat mijn opa en oma naar de polder zijn gekomen. Toen zij ouder werden, heeft eerst mijn vader het bedrijf met zijn jongere broer samen voortgezet. Sinds 22 jaar runnen mijn ouders het bedrijf samen en is zijn broer in Friesland zelfstandig boer geworden”, vat ze één en ander beknopt samen.

Door de jaren heen is er aan de stal uiteraard wel het één en ander vervangen en gemoderniseerd, maar de opzet en indeling bleven tot de recente verbouwing steeds ongewijzigd. Eerder werden er wel 120 koeien gemolken, maar momenteel zijn dit er rond de 90. Om de capaciteit van de twee robots beter te benutten, is het de bedoeling om op termijn ruim 100 koeien te gaan melken, maar het huidige overcapaciteit was wel praktisch met de omschakeling naar robotmelken.
“Door de tijdelijke opstelling van de robots tussen de boxen, om de voormalige melkput te kunnen verbouwen, was het wel wat vol in de stal”, blikt Ben terug. “Toen liepen de koeien ook aan één kant van de stal. Sinds de verbouwing kunnen de koeien vrij oversteken naar de andere kant.”
 

Eerste keer

Voor koeien die altijd in een melkstal gemolken zijn, kan het soms even wennen zijn aan de robot. Toch is dit wennen makkelijker gegaan dan ze op voorhand zelfs gehoopt hadden. Op 11 juli werd de tijdelijke opstelling tussen de boxen in gebruik genomen. “We hebben de koeien allemaal de eerste keer even geholpen met de robot in gaan en daarna hebben ze het eigenlijk direct heel makkelijk opgepakt. Er was ruimte dat de volgende koe er direct al achter kon staan en alvast kon kijken wat er gebeurde. We hebben er letterlijk nooit één in hoeven duwen. Er is er eentje geschrokken toen voor de eerste keer de borstels aan haar uier kwamen om schoon te maken, dat is eigenlijk het enige dat een keer iets spanning opleverde”, vertelt Elise. De verbouwing van de melkstal heeft Ben met zijn aanstaande schoonvader, vader en een paar kameraden samen gedaan.

Praktisch

De keuze om met robots te gaan melken is mede een praktische overweging. “Ik werk zelf nog twee dagen elders en Ben werkt ook als ZZP’er. Dat willen we in de toekomst ook voorlopig blijven doen. Als mijn ouders dan over een paar jaar uit het bedrijf gaan, dan kunnen we het samen draaien.” Toen de keuze gemaakt was om te gaan robotmelken, kwam alles in een stroomversnelling. “Op de beurs in Hardenberg hebben m’n ouders voor het eerst contact gelegd met Lely. Op voorhand was duidelijk dat als er robots zouden komen, het Lely’s zouden zijn. Daar hoorden we alleen maar goede verhalen over. In de buurt heeft iedereen die melkt met robots Lely’s. Van het eerste oriënterende gesprek tot de uiteindelijke plaatsing is heel snel gegaan, sneller dan in eerste instantie eigenlijk de bedoeling was”, vertelt Elise. “Gedurende het hele proces kregen we voor ieder deel van het traject met verschillende mensen van Lely Center Bunschoten te maken. Op voorhand leek het ons wat onhandig om steeds met anderen te maken te krijgen, maar in de praktijk bleek dat juist heel praktisch. Voor ieder onderdeel van het traject kregen we met een specialist te maken die direct al onze vragen kon beantwoorden, dat was voor ons wel van toegevoegde waarde”, blikt ze terug.

“Eerst waren we niet zo snel geneigd om te bellen, vooral ook omdat we qua verbouwing het meeste zelf deden. Maar als er vragen waren, dan pakten ze dat direct op. Niet alleen voor ons, maar ook voor hen was het belangrijk dat alles goed zou gaan. Toen de tijdelijke robotopstelling opgebroken werd om op de definitieve plaats opgesteld te worden, werden om half tien de robots losgekoppeld en draaiden om vier uur alweer op de permanente plek. Dat ging in een razend tempo”, vult Ben aan. “Op de plaats van de tijdelijke opstelling hoefden we dagelijks hooguit één koe op te halen. Op de definitieve plaats waren dat er de eerste paar weken een paar meer, maar al snel was dat alweer terug tot een enkeling.”

Wennen

Wat betreft de robots op zich, wende iedereen snel, zowel de mensen als de koeien. “Aangaande de koeien, kan ik niks bedenken wat nadelig voor hen geweest is. We hebben geen enkele koe op hoeven ruimen, omdat de robot die niet kon melken. Eén vaars moesten we helpen met het aanhangen van de melkbekers. Toen Harry Dam hier was, zei hij dat dit niet de bedoeling was en heeft toen andere tepelvoeringen gemonteerd. Sindsdien redt de robot zich prima met alle koeien. Zelf hebben we even moeten leren hoe we precies met beschikbare gegevens om moesten gaan. Bijvoorbeeld qua behandeling van mastitis. In de melkput heb je de ervaring dat je weet bij welke constatering je begint met behandelen. Bij informatie van de robot hebben we zelf even moeten leren aanvoelen bij welke gegevens je precies wat doet. Inmiddels zijn we wel zover, dat als er een storing is, we die zelf op kunnen lossen en als we er niet uitkomen, dan kunnen we 24 uur per dag iemand bereiken die ons kan helpen. Handige bijkomstigheid is, omdat de meeste buren ook met Lely’s melken, we in geval van nood ook in de buurt een beroep op elkaar kunnen doen.”

Nu de koeien ruimschoots gewend zijn, is het gemiddeld aantal melkingen opgelopen tot driemaal daags. “Toen we twee keer daags molken, gaven de koeien zo’n 30 liter per dag. Met de robots is dit inmiddels opgelopen tot 33,5 liter per dag”, vertelt Elise. Ondanks de oplopende productie, zijn de gehaltes heel respectabel, met 4,42% vet en 3,67% eiwit. “Qua fokkerij hebben m’n ouders ook altijd mede op basis van eiwit hun stierenkeuzes gemaakt en daar willen we ook mee doorgaan.” Tot nu toe heeft de familie zichzelf steeds kunnen bedruipen met eigen aanfok. Mogelijk dat er de komende tijd wel wat bijgekocht gaat worden. Dit omdat het aantal vaarskalfjes de laatste periode wat tegenvalt én omdat ze wat in het aantal melkkoeien willen groeien.

Het landwerk doen ze grotendeels in eigen beheer. Het inkuilen doen ze inmiddels drie jaar helemaal zelf. De koeien worden ’s zomers op stal van gras voorzien. Voorlopig is het de bedoeling dit ook zo te houden. Er is circa 24 hectare in gebruik voor gras en 12 hectare voor maïs. Van de grond wordt zo’n zes hectare verhuurd voor bloembollenteelt. Met akkerbouwers in de buurt wordt grond uitgeruild voor de teelt van onder andere aardappels en uien. Van het ouderlijk kalvermestbedrijf van Ben zal in de toekomst ook vijf hectare gras aan hun kuilvoorraad toegevoegd gaan worden.

Met de stap naar robotisering van het melken lijkt het bedrijf van familie Visser voorlopig weer toekomstproof. Wat staat er de komende tijd nog op een ieders lijstje? “Mijn ouders zijn al druk bezig om hun nieuwe huis klaar te maken en mijn moeder doet ook al meer werk buitenshuis. Mijn vader zal hier nog wel geregeld te vinden zijn, maar voor hem is het dan wat minder moeten. Ben en ik kijken uit naar de tijd dat we hier kunnen gaan wonen. Wat betreft de koeien hopen we nog iets te stijgen in de liters. Verder hebben ze nu mooi de gang en daar zijn we blij mee”, verklaart Elise. Ondanks het oerwoud aan regels in Nederland, treden ze met vertrouwen de toekomst tegemoet!