Kaasmaken zit melkveehouder en kaasproducent Henri Willig in het bloed. Met een familiegeschiedenis in het kaasmaken aan zowel vaders- als moederskant, is het dus niet zo gek dat Henri Willig een passie heeft voor het maken van kaas. In 1974 nam hij het melkveebedrijf genaamd Jacobs Hoeve in Katwoude (Noord-Holland) over van zijn ouders en is hij zich volledig gaan richten op het maken van kaas. Dit heeft hij door de jaren heen flink doorontwikkeld, en niet zonder succes! Henri Willig heeft een melkveebedrijf met ruim 100 Jersey koeien en produceert, verpakt en levert inmiddels aan groothandels en winkels in meer dan 30 landen ruim 50 verschillende kaasvariëteiten.
Melk van Jersey koeien voor de beste kaas
Sinds 1974 runt Henri Willig samen met zijn vrouw Riet de melkveehouderij. Al snel na de overname van het bedrijf van zijn vader, besloot Henri zich volledig toe te leggen op het maken van kaas afkomstig van de melk van zijn eigen zwartbonte koeien. Na een brand in 1985 gooide Henri het roer drastisch om en switchte toen naar maken van kaas uit biologische schapen- en geitenmelk. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en sinds 2015 wordt de biologische boerderij bevolkt door Jersey koeien waarvan de melk volledig wordt gebruikt voor de kaasproductie. Henri geeft aan dat de keuze voor Jersey koeien voornamelijk te maken heeft met het gebruik van de melk voor het kaasmaken. Het vetgehalte (5,8%) en eiwitgehalte (4%) ligt namelijk hoger dan bij de zwartbonte koeien. Henri: “Hierdoor krijg je een betere en smaakvollere kaas. En dat proef je!”
Dierenwelzijn door automatisering
Met de opening van een nieuwe vrijloopstal op de biologische boerderij in Katwoude is een droom in vervulling gegaan. Henri: “Deze stal is speciaal gebouwd voor de kudde Jersey koeien en is erop gericht het de dieren zo aangenaam mogelijk te maken om daarmee hun natuurlijke gedrag te stimuleren.” De nieuwe stal is voorzien van veel automatisering om het zowel de koeien als de medewerkers zo aangenaam mogelijk te maken. In de stal wordt onder andere gebruik gemaakt van een stroverdeler, twee Lely Astronaut A4 Melkrobots, de Juno voerschuif, de Discovery mestrobot en de Grazeway selectie box om weidegang en robotbezoek te regelen. De melkrobot is de belangrijkste machine van het bedrijf. Sinds juni 2016 worden de koeien gemolken door melkrobots. Henri: “Er zitten een aantal grote voordelen aan het gebruik van melkrobots, met name voor het dierwelzijn en de melkkwaliteit. Dit is voor ons belangrijk voor de kaasmakerij.” Henri legt uit: “Door automatisering van het melken is de druk van ‘het altijd moeten melken’ afgenomen en het verlicht de arbeid. En bovenal gaat met name door automatisch melken het dierenwelzijn met grote sprongen vooruit, doordat de koe op eigen initiatief veel zelf kan bepalen en vaker gemolken wordt!” Bovendien is er in de nieuwe stal veel ruimte gecreëerd voor de koeien, en de melkrobots maken vrij koeverkeer mogelijk waardoor koeien veel ruimte en rust hebben. “De data die de robot registreert is heel waardevol, we kunnen precies zien wat de vet/eiwit percentages zijn en hier op inspelen met het rantsoen. We zijn een biologisch bedrijf dus voeren we ook (dure) biologische brok. Door de data uit de robot weten we precies hoeveel we moeten voeren voor een optimale productie. Zo voer je nooit te veel. Daarnaast houdt de robot ook de uiergezondheid in de gaten en kunnen we hier snel op inspelen.”
Aangepaste melkrobots voor Jersey koeien
Henri geeft aan dat Jersey koeien verschillen van het Holstein ras waardoor er een aantal aanpassingen gedaan zijn die speciaal voor de Jerseys ontwikkeld zijn. Zo is de box van de Astronaut melkrobot verkleind omdat de Jersey koe kleiner is. “Ook zitten Jerseys qua karakter wat anders in elkaar”, vertelt Henri, “omdat ze erg nieuwsgierig en onderzoekend zijn. Daarom is er in het ontwerp voor gezorgd dat de koeien niet bij de robotarm kunnen komen bijvoorbeeld, omdat ze er anders wellicht aan zouden gaan knabbelen.” Om de meest ideale instellingen voor de Jersey koeien te realiseren is er veel overleg geweest met melkadviseurs van het Lely Center. En nog steeds is er een goede samenwerking met het Lely Center om nieuwe inzichten te delen met elkaar om te kunnen blijven bijdragen aan het optimaliseren van het productieproces.
“Door het delen van kennis en creëren van bewustzijn bij de consument, verkopen de producten zich bijna vanzelf!”
Producent zijn, waarbij je invloed kunt uitoefenen op, zoals Henri het noemt ‘het volledige proces van grond tot mond’, geeft hem de meeste voldoening. “Het is geweldig om bezig te kunnen zijn met dieren, de natuur en mensen om samen tot de mooiste producten te komen en kennis te kunnen delen.” “Want”, zo benadrukt Henri, “kennis delen is waar het uiteindelijk allemaal om draait.” Waarom is het delen van kennis zo belangrijk? Volgens Henri is het de taak van veehouders om de consument inzicht te geven in het proces van melk- en kaasproductie. “Alleen zo bereik een grotere bewustwording en daardoor waardering voor het werk wat je doet en het product wat je oplevert voor de consument. Ik ben producent en boer in hart en nieren, als de consument beter begrijpt hoe het boerenbedrijf in elkaar zit en dat we veel aandacht schenken aan het dierwelzijn en kwaliteit van de producten, ontstaat er ook meer waardering.” “En”, voegt hij vastberaden toe “door het delen van kennis en creëren van bewustzijn bij de consument, verkopen de producten zich bijna vanzelf!” Mensen houden immers van een product met een verhaal. Je verkoopt niet alleen kaas, maar ook een emotie.”
‘Wat we zouden moeten willen bereiken als boer is dat de consument gaat zien en begrijpen hoe mooi het is om boer te zijn!’
“Wij hebben als producent kaas, meer contact met eindklanten dan andere melkveehouders. Door dit contact met de consument krijg je veel terug en weet je welke vragen er spelen en welk beeld veel consumenten hebben van de melkveehouderij, en dat dit beeld vaak niet helemaal klopt met de realiteit. Wat we zouden moeten willen bereiken als boer is dat de consument gaat zien en begrijpen hoe mooi het is om boer te zijn! We werken met levende wezens die het best melk produceren wanneer ze zich goed voelen en gezond zijn, het is ons doel om te zorgen voor gezonde en happy koeien, dus daar zit de emotie in van het ‘boer-zijn’,” aldus een stellige Henri Willig,
De Henri Willig formule
Het boer-zijn zit Henri Willig in het hart. “Maar”, zo zegt hij zelf: “van kaas produceren en ondernemen gaat mijn hart eigenlijk nog sneller kloppen!” Inmiddels ontvangt hij wekelijks vele toeristen op de boerderij in Katwoude. Daarnaast zijn er nog 2 kaasboerderijen en 20 winkels waar de kaas verkocht wordt. Jaarlijks ontvangt Henri Willig miljoenen bezoekers waaraan het kaasverhaal verteld wordt. Buiten de winkels om wordt ook nog eens aan 30 verschillende landen kaas geleverd afkomstig van de Henri Willig makerijen. Dit heeft hem geen windeieren gelegd, het boerenbedrijf is uitgegroeid tot een succesvolle kaasmakerij én toeristische attractie! In de rol van ondernemer voelt Henri zich volledig thuis!
Van de 4,5 miljoen mensen die jaarlijks de winkels en boerderijen bezoeken, is slechts 10% een Nederlandse consument, de overgrote meerderheid is buitenlandse toerist. In 2008 heeft Henri Willig het concept Cheese & More by Henri Willig uitgerold om ook de Nederlandse consument te bereiken. In Amsterdam, Utrecht en Rotterdam zijn de luxe kaascadeauwinkels onder de naam Cheese & More by Henri Willig te vinden. Middels de meer traditionele winkels onder de naam Henri Willig Cheese Farm stores in Amsterdam, Delft en Edam wil Henri het boerderijleven overbrengen naar de ‘grote stad’ en mensen nieuwsgierig maken naar het verhaal achter Henri Willig. Door de stal, winkels en boerderijen te koppelen aan deze formule, wil Henri de educatie doortrekken naar de stad om zodoende de consument te bereiken. En met de nieuwe stal en de op handen zijnde verbouwing van de kaasmakerij, is het in de toekomst misschien wel mogelijk om ook de Nederlandse consument naar de boerderij in Katwoude te trekken.
Nieuwe stal ontworpen voor bezoekers
De nieuwe stal is helemaal ingericht om kennis over te brengen op de consument en toerist. De nieuwe stal is voorzien van een zogenaamde ‘experience’ ruimte en ‘self-guided’ tour om op een leuke en leerzame manier kennis over te dragen op jong en oud. Henri voelt het als zijn taak om mensen te laten zien en ervaren wat biologische bedrijfsvoering inhoud en hoe je op een dier- en natuurvriendelijke manier melk en kaas kunt produceren. Of zoals Henri het zelf zegt “Ik wil laten zien dat melk en kaas niet uit de fabriek komt, maar allereerst begint bij een gezonde grond. Uit gezonde grond volgt gezonde voeding, gezonde koeien die kwalitatieve melk geven waar uiteindelijk gezonde en smaakvolle kaas van wordt gemaakt.”
Toekomst
Henri bevindt zich als rasechte ondernemer in een nichemarkt en is optimistisch over de mogelijkheden en voortzetting van zijn bedrijf in de toekomst: “Er zal altijd plek blijven voor een melkveehouderij en kaasmakerij met een educatieve functie, die het ontstaan van melk als basisproduct van kaas weet uit te beelden en verwoorden.” Hij voegt er echter wel aan toe: “Waar de gepassioneerde boer waarschijnlijk steeds vaker het veld zal gaan ruimen door regelgeving en noodzaak om uit te breiden waar dat niet altijd mogelijk is, weet de ondernemer en specialist steeds meer aan terrein te winnen.”
Bedrijfsgegevens
Henri en Riet Willig runnen met hun drie zonen het bedrijf met 2 kaasmakerijen, 23 winkels en de melkveehouderij met in totaal 148 Jersey koeien inclusief jongvee en 65 hectare land.