Meme sağlığı; süt besiciliği, inek sağlığı ve çiftçinin mutluluğu için son derece önemlidir. Temelde her meme iltihaplanması vakası, meme büzgüsü veya meme kanalı aracılığıyla memeye giren bakterilerden kaynaklanır. Meme cildi, meme kanalı ve meme büzgüsü ilk ve en önemli savunma hattıdır (Neijenhuis, 2004).
Meme cildi patojenlere karşı ilk savunma hattıdır ve sağlam olduğunda bakteriler için zararlı bir ortam oluşturur ve gelişmelerini engeller. Meme cildinde değişiklikler memede bakteri kolonileri oluşmasına neden olur (Neijenhuis et al., 2001). Normalde sağlam olan meme cildi kesik, çatlak, kırık, ezilme veya lezyonlar nedeniyle zarar görebilir. Zayıf meme cildinin nedeni soğuk, yağmur ve çamur gibi çevresel şartların yanı sıra ciltteki nemi alan yatma alanı malzemeleri olabilir.
Kanal memenin alt tarafında yer alır. Klinik meme iltihabına neden olan bakterilerin memeye meme kanalı aracılığıyla girmesi gerektiğinden meme kanalı, meme içi iltihaba karşı önemli bir savunma mekanizmasıdır. Meme kanalı genellikle meme büzgüsü (yuvarlak kas) tarafından kapatılır ve keratin ile kaplıdır. Bunun bakteri büyümesi üzerinde engelleyici etkisi vardır ve bakteri istilasına karşı bir engel oluşturur. Sağım sırasında meme büzgüsü açılır ve keratin katmanı kalkar, bu da bakteri istilası riski ortaya çıkarır (Lacy-Hulbert ve Woolford, 2000). Sonuç olarak sağım robotunda mükemmel hijyen sağlanması ve örneğin lastiklerin zamanında değiştirilmesi son derece önemlidir. Lely, silikon veya kauçuk lastiklerle sağım yapılırken bunların düzenli olarak değiştirilmesini tavsiye eder: silikon 10.000 sağımın ardından ve kauçukta 2.500 sağımın ardından.
Bakteriler sağım sonrasında da (meme büzgüsü kapanmadan ve keratin katmanı yerine gelmeden önce) meme kanalına girebilir. Sağım sonrasında memenin tam kapanması için en az 20 - 30 dakika gereklidir. Meme sağlığı ürünleri sağım sonrasında kanalın hala açık olduğu bu sorunlu dönemde dezenfeksiyon sağlar. Kanalın bakteri kontaminasyonundan korunması için hayvanların sağım sonrasında en az 30 dakika yatmaması tavsiye edilir. İnekler sağım sonrasında ve beslenme sırasında su içmek ister, bu nedenle yeterli ve temiz su sağlamak önemlidir.
Meme ucu durumunun kötü olmasının (meme ucunda hiperkeratoz) nedeni (link naar art 2 - melkproces) kötü sağım performansı, yanlış sağım ortamı, aşırı sağım (Hillerton et al., 2002) veya zayıf meme lastiği (Zucali et al., 2008) olabilir. Cildi kötü olan memelerde meme ucu hiperkeratoz oluşumu riski daha yüksektir. Meme ucunda hiperkeratoz, süt bezinde enfeksiyon riskini artırır (Cerqueira et al., 2018). Meme ucunun durumu patojenlere karşı savunmada önemli rol oynar.
Meme sağlığı; süt besiciliği, inek sağlığı ve çiftçinin mutluluğu için son derece önemlidir. Temelde her meme iltihaplanması vakası, meme büzgüsü veya meme kanalı aracılığıyla memeye giren bakterilerden kaynaklanır. Meme cildi, meme kanalı ve meme büzgüsü ilk ve en önemli savunma hattıdır (Neijenhuis, 2004).
Cerqueira, J. L., Araújo, J. P., Cantalapiedra, J., & Blanco-Penedo, I. (2018). How is the association of teat-end severe hyperkeratosis on udder health and dairy cow behavior? Revue de Medecine Veterinaire, 169(1–2), 30–37.
Hillerton, J. E., Pankey, J. W., & Pankey, P. (2002). Effect of over-milking on teat condition. Journal of Dairy Research, 69(1), 81–84. https://doi.org/10.1017/S0022029901005386
Neijenhuis, F. (2004). Teat condition in dairy cows [Utrecht University]. https://edepot.wur.nl/1071
Neijenhuis, F., De Koning, K., Barkema, H., & Hogeveen, H. (2001). Physiological and Technical Aspects of Machine Milking. In A. Rosati, S. Mihina, & C. Mosconi (Eds.), The effects of machine milking on teat condition (pp. 33–40). ICAR, Villa del Ragno, Via Nomentana 134, 00162 Rome, Italy. https://www.icar.org/wp-content/uploads/2015/09/tec_series_07_nitra.pdf
Zucali, M., Reinemann, D. J., Tamburini, A., & Bade, R. D. (2008). Effects of liner compression on teat-end hyperkeratosis. American Society of Agricultural and Biological Engineers Annual International Meeting 2008, ASABE 2008, 3, 1854–1861. https://doi.org/10.13031/2013.24904