Ruminasyon ve Sıcaklık Stresi
Sıcaklık nem indeksi; sıcaklık ve bağıl nemin kombinasyonu ile hesaplanan, inek veya diğer hayvanların hissettiği çevre koşullarını daha iyi anlatmaya yarayan bir terimdir. İnekler bu indeks değerinin 68 olması ile sıcaklık stresine girer ve bu değer arttıkça sıcaklık stresinin de şiddeti artar.
Ruminasyon ve Sıcaklık Stresi
İnekler sıcaklık stresine girdiğinde davranışlarında (yem tüketiminde düşüş, daha fazla ayakta durma) ve fizyolojilerinde (solunum hızlanması, ruminasyonda düşüş) değişiklikler olur. Sıcaklık stresine çok az maruz kalınması halinde bile süt verimi, üreme verimi ve sağlıkta ciddi olumsuzluklar oluşur.
Sıcaklık stresinde inekler kaba yemlerden kaçarak yem seçmeye çalışır ve daha az kuru madde tüketirler. Buna bağlı olarak ruminasyonda bir düşüş yaşanır. Ancak bazı çalışmalar aynı kuru maddenin tüketilmesi başarılsa bile günlük ruminasyon sürelerinde azalmalar olduğunu ortaya koymuştur. Sıcaklık stresine maruz kalmış hayvanların geviş getirme sürelerinin gece arttığı görülmüştür.
Kaynak: https://extension.psu.edu/using-rumination-sensors-to-monitor-heat-stress-in-dairy-cows
Hayvanların daha hızlı soluk alıp vermesi, geviş getirmemelerine ve salyanın yere akmasına neden olur. Böylece tükürükteki tampon madde sodyum bikarbonat rumene gidemez ve böylece rumende bir tamponlama sıkıntısı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca hızlı soluma ile kandaki karbondioksit miktarı da azalır ve kan ph’sının da regüle edilmesi için yine bikarbonata ihtiyaç vardır. Sonuç olarak sıcaklık stresindeki inek hızlı soluma, tükürük kaybı, daha az ruminasyon gibi nedenlerde ötürü hem metabolik hem de ruminal asidosise girer. Bu durum ilk etapta süt verimi ve süt yağlarında düşüş olarak karşımıza çıkarken uzun vadede üreme ve ayak problemleri ile de devam eder.
Özet olarak; sıcaklık stresindeki inekler günlük geviş süreleri ile takip edilebilir, ancak büyük rasyonsal müdahalelerden önce başta kuru madde tüketimini, geviş sürelerini ve tükürük ile kaybolan tampon kapasitelerini artıracak önlemlerin alınması gerekir.
